Yönetim Sistemleri

(HACCP)

Gıda zincirinin her hangi bir noktasında yer alan kuruluşlara uygulanabilen, hijyen şatlarını karşılayan ve ürünün gıda zinciri boyunca son tüketiciye kadar gıda güvenliğini sağlamak üzere oluşturulmuş, güvenli gıdanın her aşamada izlenebilirliğini esas alan uluslar arası bir standarttır.

Kuruluşların, Tarım Bakanlığı izinleri ve Gıda Kodeksi isteklerinde de bu standardın önemi ve gereği ayrıca ortaya çıkmaktadır.

Bu standardın yayımı ile birlikte ISO 13001 standardı yürürlükten kalkmış ve yerini ISO 22000 standardı almıştır.

Gıda zincirinde; sağlanan ürünün çok küçük bir kısmının analiz edilebildiği göz önüne alındığında, analiz yönteminin tek başına gıda güvenliğini sağlamaya yetmeyeceği anlaşılmaktadır.  O halde, kuruluşun tüm proses aşamalarını sistematik bir şekilde ele alan ve önleyici yaklaşıma sahip bir sisteme ihtiyaç vardır.
HACCP (Hazard Analysis & Critical Control Points) tehlike analizi ve kritik kontrol noktalarını belirlemek için kullanılan bir metot olup, bu standartda HACCP planları oluşturulmalıdır.

ISO 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi, HACCP planlarını içeren, risk analizi temelli, ön koşul programlarının oluşturulduğu ve hammadde sağlanmasından başlayarak, gıda hazırlama, işleme, üretim, ambalajlama, depolama, taşıma ve sunum aşamalarının tamamını içeren tüm proseslerin tehlike analizlerini yapan ve kritik kontrol noktalarını belirleyerek bu noktalarda yapılan kontrolleri izleyen ve olası sorunları oluşmadan önleyen bir gıda güvenliği standardıdır.

ISO 22000 Prensipleri

Ön gereksinim programları
HACCP şartları
Sistem yönetimi
İnteraktif iletişim

ISO 22000 Standardını kimler uygulayabilir?

Gıda zincirinin her hangi bir aşamasında yer alan her ölçekteki firmalar için uygundur.
Gıda üreticileri, Gıda bileşeni üreticileri, Çiftçiler, Yem üreticileri, Gıda satıcıları, Gıda servisleri (catering), Hazır yemek firmaları, Çiftçiler, Hayvansal üretimciler, Taşıma – Depolama ve Dağıtım kuruluşları, Temizlik ve sanitasyon servis sağlayıcıları, Gıda ile temasta bulunan ambalaj, makine, ekipman ve diğer unsurları üretenler.

ISO 22000 Diğer standartlarla entegre edilebilen bir standarttır.

Kuruluşların varlıkları içinde, ticari mallar ve demirbaşları olduğu gibi “Bilgi” de yer almaktadır. Özellikle çağımızda en değerli varlığın bilgi olduğu düşünülmelidir ve bilgi, kuruluşların faaliyetleri, hatta devamı için büyük önem taşır.

ISO 27001, ISO (Uluslar arası Standard Organizasyonu) tarafından ISO ve IEC teknik komitelerinin işbirliği ile ISO/IEC JTC 1 Teknik Komitesi tarafından oluşturulmuş standarttır. Bu standart, ISO tarafından kabul edilen,  ISO/IEC 27001 standardı esas alınarak, TSE Bilgi Teknolojileri ve İletişim İhtisas Grubu’nca hazırlanmış ve TSE Teknik Kurulu tarafından Türk Standardı (TS ISO/IEC 27001) olarak kabul edilerek yayımlanmıştır.

ISO 27001 Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi,  kuruluşun bilgi varlıklarını korumasına ve yönetmesine olanak sağlar.

ISO/IEC 27001, Bilgi Güvenliği Yönetimi Sistemi (ISMS) gereksinimlerini tanımlayan tek uluslararası denetlenebilir standarttır. Yeterli ve orantılı güvenlik denetimleri seçilmesini sağlamak için tasarlanmıştır.

ISO 27001 BGYS Kimi ilgilendirir?

ISO/IEC 27001, dünyanın hangi bölgesinden veya hangi sektörden olursa olsun büyük küçük tüm kuruluşlara uygundur. Bu standart, özellikle FİNANS, SAĞLIK, KAMU ve BT sektörleri gibi bilginin korunmasının büyük öneme sahip olduğu alanlarda önemle gereklidir.

BTK (Bilgi Teknolojileri Kurumu) ve BDDK (Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu) gibi bazı regülasyon (düzenleyici) kurumları da sektördeki firmalardan bunu istemektedir.

ISO/IEC 27001, BT taşeron şirketleri gibi bilgiyi başkaları adına yöneten kuruluşlar için de oldukça etkilidir: müşterilere bilgilerinin koruma altında olduğu güvencesini vermek için kullanılabilir.

ISO 27001 BGYS yaklaşımı

ISO 27001,  bilginin gizliliği, bütünlüğü ve kullanılabilirliğini sağlamak üzere kuruluşta etkin bir risk yönetimi gerçekleştirilmesini amaçlar.

Bunun için, kuruluşun bilgi varlıklarının belirlenmesi ve değerlendirilmesi ile bu varlıklar üzerindeki oluşabilecek risklerin, tehditler ve açıklıkları da göz önüne alarak, bir analizini gerekli kılar.

Bilgi güvenliğinin sağlanması amacıyla, kuruluş bilgi güvenliği risklerini belirlemek ve bunları kabul edilebilir seviyelere çekmek zorundadır. Kuruluşlar, bilgi güvenliği risk değerlendirmesini yapmadan önce bir risk değerleme metodolojisi belirlemelidirler.

Bu değerleme sonunda kalan artık riskler belirlenmeli ve üst yönetimce kabul edilmelidir. Bu değerleme sonucunda oluşacak uygulanabilirlik bildirgesi üt yönetimce onaylanarak kabul edilir.  Felaket onarımı ve iş sürekliliği kavramları ISO 27001 standardının özellikle beklentileri içerisinde yer almaktadır.
ISO 27001, diğer yönetim sistemleri ile entegre edilebilir bir standarttır.

ŞİKAYETLERİ ELE ALMA PROSESİ

Kuruluşların en önemli varlıkları müşterileridir. Müşteriler, kuruluşların var olmaları için büyük önem taşır.

Her türlü ürün ve hizmet üreten, her ölçekte firma için uygulanabilir.

Özellikle, nihai tüketiciye sunulan ürünler ve hizmetleri sağlayan ve piyasada belli bir zamanda çok sayıda ürünü oluşan kuruluşlar için, marka değeri ve ürünün piyasadaki rakipleri arasında pazar payının korunabilmesi, artırılabilmesi ihtiyacı bu standardın uygulanmasını önemli kılar.

ISI 9001 Kalite Yönetim Sistemi standardı, 8 ana ilkesi içinde “müşteri odaklılığa” yer vermektedir. ISO 10002,  kalite yönetim sistemi içinde yer alan bir proses gibi de algılanabilir.
(Şikayetleri Ele Alma Prosesi).

Standart, kuruluşun, ürettiği ürünün ömür döngüsü boyunca müşterisi ile bir iletişimi olacağını ifade etmekte ve bu iletişimin klavuzluk prensiplerini belirlemektedir.

Genel amacı, müşterinin memnuniyetinin sağlanmasının yanı sıra, kuruluşun ürettiği ürünlerin ve hizmetlerin de sürekli iyileştirilmesini sağlamaktır.

Müşteri memnuniyetinin ölçülmesi ISO 9001 ‘in de konusu olmakla birlikte, müşteriye ürünün sunulmasından sonraki, ürünün ömrü boyunca müşteriden gelebilecek şikayetler ve geri bildirimlerin ele alınış biçimi, değerlendirme, şikayetin araştırılması, şikayete cevap verme, kararın bildirilmesi ve şikayetin kapatılması ISO 10002 ‘nin konusudur.

Prensipleri

Şeffaflık, Erişebilirlik, Cevap verebilirlik, Objektiflik, Şikayetin ele alınmasının şikayetçi için ücretsiz olması, Gizlilik, Müşteri odaklı yaklaşım, Hesap verebilirlik, Sürekli iyileştirme.

Şikayetlerin ele alınması prosesinin çalıştırılmasında, kuruluşun Üst Yönetimi, ŞEA Yönetim Temsilcisi, Şikayetleri Ele Alma Prosesine dahil olan diğer yöneticiler, Müşteriler ve şikayetçilerle temas halinde olan bütün personel ve bunların dışında kalan bütün personel için sorumluluk ve yetki tanımları yapılmalıdır.

Müşteri memnuniyetini ve genel olarak ürün – hizmet performansını ölçmenin yanı sıra, şikayetleri ele alma prosesinin de perfomansı ayrıca ölçülmeli ve hem ŞEA prosesi hem de ürün – hizmet prosesleri sürekli iyileştirilmelidir.

Kuruluşlar, 4077 sayılı Tüketiciyi Koruma Yasası ile, kuruluşlardan beklenen yasal gereklilikleri karşılamak zorundadırlar. ISO 10002 Şikayetlerin Ele Alınması Prosesinin kuruluşlarda kurgulanması ve çalıştırılması, kuruluşlarda yasal gerekleri karşılamakta da önemli bir yardımcı olacaktır.

ISO 10002, diğer yönetim sistemleri ile entegre edilebilir bir sertifikasyon standardıdır.

Enerji kaynaklarının ve enerjinin kullanımında verimliliğin sağlanması ve arttırılması, etkin bir enerji yönetim sistemi çalıştırılması ile mümkün olacaktır.

Ülkemizde 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu ve bu yasaya dayanarak çıkarılan yönetmelikler kapsamında kuruluşların uyması zorunlu olan hususlar bulunmaktadır.

5627 Sayılı Enerji Verimliliği kanunu, amaç maddesi:

• Enerjinin etkin kullanılması
• İsrafın önlenmesi
• Enerji birim maliyetlerinin azaltılması
• Çevrenin korunması için
• Enerji kaynakları ve enerji kullanımında verimliliğin arttırılması

Tanımlar:

Verimlilik: Binalarda yaşam standardı ve hizmet kalitesinin, sanayi işletmelerinde ise üretim miktarı ve kalitesinin düşüşüne yol açmadan enerji tüketiminin azaltılmasıdır.

Tasarruf: Eldeki kolay yöntem ve uygulamalar ile gereksiz enerji tüketimini engelleyerek bütçeye ve doğaya yararlı bir şekilde artırım yapılmasıdır. Yani tüketilmeyen, harcanmayan enerji miktarıdır.

Endüstriyel işletme: Yıllık toplam enerji tüketimi 1.000 TEP (Ton Eşdeğer Petrol) olan ve her türlü mal üretimi yapan işletmedir.

Enerji yönetimi: Enerji kaynaklarının ve enerjinin verimli kullanılmasını sağlamak üzere yürütülen eğitim, etüt, ölçüm, izleme, planlama ve uygulamam etkinlikleridir.

Enerji yönetim sistemi: TS EN 50001 enerji yönetim sistemidir.
Her türlü ürün ve hizmet üreten, her ölçekte firma için uygulanabilir.

TS EN 50001 Enerji Yönetim Sistemi, Enerjiyi, Enerjinin kullanımını, Enerjinin tüketimini, Enerjinin boyutunu (yönünü), Enerji faktörünü, Enerji performansını ve Enerji performansının göstergesini tanımlamaktadır.
TS EN 14001 hadiseye odaklı iken TS EN 50001 sürekliliğe odaklı bir standarttır.

Standardın maddeleri

• Enerji boyutlarının belirlenmesi ve Gözden geçirilmesi,
• Yasal Yükümlülükler,
• Enerji amaçları, hedefleri ve programları,
• Kaynak, görev sorumluluk ve yetkiler,
• Farkındalık, eğitim ve yeterlilik,
• İletişim,
• Sistem dokümantasyonu,
• Dokümanların kontrolü,
• Faaliyetlerin kontrolü,
• Acil durum hazırlığı ve müdahale,
• İzleme ve Ölçme,
• Uygunluğun değerlendirilmesi,
• Uygunsuzluklar, Düzeltici faaliyetler ve Önleyici faaliyetler,
• Kayıtların kontrolü,
• İç denetim,
• EYS’nin üst yönetimce gözden geçirilmesi

2011 – 2023 ENERJİ VERİMLİLİĞİ STRATEJİ BELGESİ 

“Sanayi ve hizmetler sektörlerinde enerji yoğunluğunu ve enerji kayıplarını azaltmak belgenin yayım tarihi itibariyle 10 yıl içerisinde; Belgede tanımlanan her bir sanayi alt sektöründeki indirgenmiş enerji yoğunlukları en az %15 azaltılacaktır.” hedeflerini koymuştur.

“Sanayi ve hizmetler sektörlerindeki yılda 5.000 TEP üzerinde enerji tüketen işletmelerde ve OSB’lerdeki enerji yönetim birimlerinde enerji yönetimi standardının kamu kuruluşları ile olan ilişkileri kapsamında zorunlu tutulması.”

“Yapılacak İşlem ve Açıklama: Kanun ve ikincil mevzuat revizyonu ile, akredite kuruluşlar üzerinden TS EN 50001 belgesine sahip olunması sağlanacak ve uygulamalar denetlenecektir.

“İşlemin Tamamlama Süresi: Mevzuat revizyonu, belgenin yayım tarihinden itibaren 12 ay  içinde yapılacaktır.”  İfadelerini içermektedir.